تجربه مصرف سیگار در یک چهارم 13 تا 15 ساله ها
به گزارش مدیریت آموزش معاون پژوهشی موسسه کادراس با اشاره به این که تنباکو به طور معمول اولین ماده ای است که جوانان به مصرف آن روی می آورند و طبق آمار سازمان ملل متحد از هر چهار دانش آموز 13 تا پانزده ساله یک نفر در جهان تجربه مصرف سیگار را داشته و حتی نخستین مصرف را قبل از ده سالگی انجام داده است، می گوید: طبق «نظریه دروازه ای مواد مخدر» به طور معمول افراد، مصرف مواد مخدر و حتی کشیده شدن به جرایم مربوط این حوزه را با مواد و اقداماتی شروع می کنند که دارای قبح یا ماهیت مجرمانه پایین تری است.
منصور براتی در گفت و گو با ایسنا، درباب روز جهانی بدون دخانیات (مصادف با 31 ماه مه) و با اشاره به فعالیت هر ساله رسانه ها و کارزارهای رسانه ای و اقدامات متنوع برای آشنایی مردم سراسر جهان با خطرات مصرف دخانیات، اظهار نمود: امسال موسسه کادراس بعنوان تنها موسسه پژوهشی غیردولتی فعال در حوزه مطالعات بین المللی مواد مخدر در ایران، بمنظور بزرگداشت این روز، مبادرت به برنامه ریزی جهت انتشار ویژه نامه ای با محوریت اقدامات، اهداف و چشم اندازهای جهانی در زمینه مقابله با مصرف تنباکو را در دستور کار خود قرار داده است.
وی افزود: بااینکه با پیچیده شدن فرایندهای مقابله با مواد مخدر در جهان و افزایش مخاطرات مصرف انواع مواد مخدر، به ویژه دسته مواد سخت (مانند مت آمفتامین) توجه و تمرکز افکار عمومی جهان و نیز عمده ظرفیت دولت ها و سازمان های بین المللی از مصرف مواد دخانی (تنباکو) دور شده، اما واقعیت های موجود حاکی از آنست که مقابله با مصرف تنباکو نباید میان سایر اهداف این حوزه گم شود. چونکه سالانه حدود 7 میلیون نفر از جمعیت جهان بصورت مستقیم و غیر مستقیم بر اثر مصرف سیگار جان می سپارند. از این تعداد حدود 5 میلیون و 800 هزار نفر افرادی هستند که خود بصورت مداوم تنباکو مصرف می کنند و حدود 1 میلیون و 200 هزار نفر نیز افرادی هستند که در معرض دود سیگار گرفتار لطمه های سلامتی می شوند.
وی با اشاره به قطع 600 میلیون اصله درخت برای تولید سیگار در سراسر جهان و همین طور انتشار 84 میلیون تن گاز دی اکسید کربن در هوا بر اثر مصرف سیگار در سطح جهان و صرف 22 میلیارد لیتر آب در جهان برای تولید سیگار، اظهار داشت: از سال 2008 سازمان بهداشت جهانی تلاش هایی را در جهت محدود ساختن صنایع دخانی آغاز نموده است.
معاون پژوهشی موسسه کادراس در ادامه با اشاره به آمار مصرف دخانیات میان نوجوانان، بیان کرد: تنباکو به طور معمول اولین ماده ای است که جوانان به مصرف آن روی می آورند، طبق آمار سازمان ملل متحد از هر چهار دانش آموز 13 تا 15 ساله یک نفر در جهان تجربه مصرف سیگار را داشته و حتی نخستین مصرف را قبل از 10 سالگی انجام داده است. طبق «نظریه دروازه ای مواد مخدر» به طور معمول افراد، مصرف مواد مخدر و حتی کشیده شدن به جرایم مربوط این حوزه را با مواد و اقداماتی شروع می کنند که دارای قبح یا ماهیت مجرمانه پایین تری است. در حقیقت سیگار و تنباکو در نقش دروازه ورود تعداد زیادی از افراد به جهان مواد مخدر ظاهر می شوند.
وی اشاره کرد: از طرف دیگر همچنان شاهد شکاف جنسیتی در سراسر جهان هستیم؛ پسرها گرایش بیشتری از دختران به مصرف تنباکو دارند. البته این امر در مورد قاره آمریکا و اروپا صادق نیست و در این دو قاره میزان مصرف تنباکو میان پسران و دختران تقریباً برابر است. از هر 10 دختر 13 تا 15 ساله در جهان یک تن تنباکو مصرف می کند، این نرخ برای پسران در سطح جهان به یک نفر از هر 7 نفر می رسد.
معاون پژوهشی موسسه کادراس افزود: دیده شده جوانان از روی کنجکاوی مبادرت به مصرف برخی مواد کرده اند یا گه گاه بدون این که عواقب خاصی را از سر گذرانده باشند تجربه مصرف را داشته اند. اما این همه ماجرا نیست و در طولانی مدت عواقب مصرف نیز ظاهر خواهد شد. همین طور ممکنست خیلی از جوانان درگیر الگوهای مصرفی شوند که نتایج منفی کوتاه مدتی در پی دارد (مانند مصرف در سنین پایین، مصرف مکرر، مصرف دزهای بالا، چند ماده مصرفی و مصرف مواد هنگام رانندگی، فعالیت جنسی و...). این امر ممکنست الگویی از مصرف را در بزرگسالی بوجود آورد که منجر به نتایج منفی طولانی مدت تری برای فرد شود.
براتی معتقد می باشد که بااینکه همیشه نمی توان یک ارتباط خطی و علی میان مصرف مواد و نتایج آن ترسیم کرد و تحلیل پیچیده تری مورد نیاز است، اما شواهد قوی نشان از آن دارد که میان مصرف مکرر الکل و مواد مخدر و نتایج منفی بهداشتی، آموزشی و اجتماعی همبستگی وجود دارد.
پیامدهای در رابطه با حوزه سلامت
به گفته معاون پژوهشی موسسه کادراس، شواهد محکمی وجود دارد که نشان دهنده ارتباط میان مصرف مواد با ضعف جسمانی و روحی در کودکان و جوانان است، بطور مثال، مصرف دخانیات در کودکان و نوجوانان به روشنی با بروز مشکلات تنفسی مانند آسم و رینیت و در بزرگسالان با انواع سرطان ها ارتباط دارد. مصرف مکرر کانابیس با شاخصهای سلامت جسمانی مانند وضعیت تنفسی، بیماریهای قلبی و عروقی و علایم برونشیت حاد مرتبط می باشد. مصرف کانابیس نیز همین طور در دوران نوجوانی با نرخ بالاتر از کار افتادگی در سنین پایین یعنی از سن 59 سالگی هم راه است.
بنابر اظهارات براتی، اثرات شدید مصرف کانابیس شامل افزایش اضطراب، علایم روان پریشی و افزایش ریسک مرگ و میر ناشی از مصرف آن مانند تصادفات رانندگی نیز می شود.
وی با اشاره به تاثیر مصرف بالای الکل در کودکان و نوجوانان اضافه کرد: مصرف بالای الکل توسط کودکان و جوانان در بزرگسالی می تواند وضعیت سلامت جسمانی فرد را همچون در زمینه بیماریهای گوارشی، بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان تحت تاثیر خود قرار دهد. همین طور ممکنست به سبب تضعیف سیستم ایمنی خطر انواع بیماریهای عفونی را نیز افزایش دهد. علاوه بر این مصرف بالای الکل در کودکان و جوانان می تواند اثرات عصبی منفی و کاهش عملکرد مغز را هم در پی داشته باشد.
معاون پژوهشی موسسه کادراس اشاره کرد: مصرف کنندگان تزریقی مواد مخدر نیز که از سرنگ و تجهیزات تزریق بصورت مشترک استفاده می نمایند در معرض خطر مبتلاشدن به ایدز و سایر بیماریهای ویروسی هستند که بوسیله خون منتقل می شوند. همین طور جوانانی که بتازگی به مصرف تزریقی روی آورده اند، از مخاطرات آن به خوبی آگاه نیستند و حتی نمی دانند که چگونه می توانند برای بهبود وضعیت خود از سیستم های ترک اعتیاد کسب حمایت کنند. بدین جهت احتمال ابتلای به ایدز و بیماریهای در رابطه با آن در اوایل تجربه ترزیق در افراد بیشتر است. از طرف دیگر نیز میان پاره ای از نتایج منفی حوزه سلامت روان مانند رفتارهای مخاطره آمیز جنسی، بزهکاری و خشونت در کودکان و نوجوانان با مصرف کننده الکل و مواد مخدر خصوصاً در کشورهای با درآمد متوسط و پایین مانند شیلی، چین، نامیبیا همبستگی وجود دارد. همین طور اختلالات مصرف الکل و مواد مخدر به هدر رفتن بخش مهمی از عمر کودکان و نوجوانان مصرف کننده در سراسر جهان می انجامد.
پیامدهای آموزشی
وی با تاکید بر این که مصرف تنباکو، الکل و مواد مخدر اغلب مشکلات حوزه سلامت روان را به همراه دارد، اظهار داشت: این موارد ممکنست بر مشارکت فرد در مدرسه تاثیر منفی گذارد و بدین سبب مصرف مواد با نتایج منفی آموزشی در سطح جهان مانند عملکرد ضعیف آموزشی، ترک تحصیل، ناتمام ماندن دوره متوسطه و تحصیلات تکمیلی در طیف متنوعی از مناطق توسعه یافته و درحال توسعه دارای همبستگی است.
براتی ضمن هشدار نسبت به این که هر چه مصرف در سنین پایین تری شروع شود، نتایج منفی بیشتر و طولانی مدت تری خواهد داشت، اظهار داشت: مصرف سریع تنباکو توسط نوجوانان اغلب به افت عملکرد تحصیلی خصوصاً در مدارس می انجامد. همین طور نوشیدن مداوم الکل و مستی خصوصاً از سنین پایین بسیار مضر است و احتمال تاثیرات منفی سریع بر مغز، مشکلات اجتماعی، فرار از مدرسه و ترک تحصیل را بیشتر می کند. از طرف دیگر مصرف مداوم کانابیس در اوایل نوجوانی، عملکرد ضعیف فرد در مدرسه و ترک زود هنگام تحصیل مرتبط را به همراه دارد. در حقیقت هر چه دز مصرفی بیشتر و سنگین تر باشد، میزان موفقیت تحصیلی کمتر خواهد شد.
معاون پژوهشی موسسه کادراس یکی دیگر از جنبه های اختلال آموزشی ناشی از مصرف مواد را نتایج منفی آن برای آن دسته از همسالان غیر مصرف کننده ای که با مصرف کنندگان ارتباط دارند، دانست و اضافه کرد: این موارد شامل، اختلال در زمان مطالعه، توهین، تحقیر و لطمه مالی است. در مدارس مصرف کنندگان مواد می توانند زمان آموزشی را مختل و منابع آموزشی را هدر دهند. بطور کلی، وزارت آموزش بریتانیا تخمین زده کاهش دسترسی کودکان و نوجوانان به مصرف مواد به ازای هر فردی که دارای سوء مصرف مواد است، 80 هزار و 700 پوند هزینه برای اقتصاد این کشور دارد.
علت گرایش برخی نوجوانان به مواد مخدر
براتی در ادامه با اشاره به سبب گرایش برخی نوجوانان به مواد مخدر معتقد می باشد که خاصیت های فرد و محیطی نیز می تواند، عامل مهمی در گرایش کودکان و نوجوانان به مصرف مواد مخدر باشد. این خاصیت ها و عوامل محیطی به دو دسته «عوامل خطر» و «عوامل مصونیت بخش» تقسیم می شوند. بسته به این که کدام یک از این عوامل احتمال مصرف مواد را در جوانان افزایش یا کم کند، همه افراد تلفیقی از عوامل خطر و عوامل محافظتی را در زندگی خود تجربه می کنند و تأثیر متقابل آنها در زندگی یک فرد جوان پیش بینی می کند که آیا احتمال مصرف مواد در او وجود دارد یا خیر؟.
وی تصریح کرد: عوامل خطر و مصونیت بخش، کلیه دوره های رشد فرد را در طول زندگی از زمان لقاح تا دوران کودکی، نوجوانی و بزرگسالی شکل می دهند. یکی از راه های مفید برای درک تأثیر متقابل این عوامل، داشتن نگاهی اکولوژیک است که کودک و نوجوان را در مرکز محیط هایی همیشه درحال گسترش (یعنی خانواده، مدرسه و جامعه) نشان میدهد.
معاون پژوهشی موسسه کادراس با اشاره به این که سطح کلی عوامل خطر و مصونیت بخش در زندگی کودک محصول تعامل میان خاصیت های فردی و تجربیات او در زمینه های مختلف زندگی است، اضافه کرد: وابستگی عاطفی پایین کودک و والدین در دوران نوزادی ممکنست به بروز مشکلات رفتاری اولیه در کودک منجر شود و بر عملکرد وی در مدرسه و تعامل با همسالانش تاثیر منفی بگذارد. از طرف دیگر، برنامه های پیشگیرانه شواهد محور در مدارس می تواند توانایی آنها را در تعامل با معلمان و همسالان بهبود بخشد، از مشکلات رفتاری بیشتر پیشگیری کند و به بهبود روابط با والدین کمک نماید. آنچه در اوایل زندگی یک فرد اتفاق می افتد، بر رویدادها و تجربیات بعدی زندگی او تاثیر می گذارد و به این ترتیب، تجربیات اولیه می تواند تاثیری مستقیم چه مثبت و چه منفی بر تعیین مسیر زندگی یک کودک داشته باشد.
براتی اشاره کرد: همین طور دوره های زندگی کودک ممکنست تحت تأثیر عواملی همچون رویدادهای مهم زندگی وی (نقل مکان به خانه ای بهتر و باکیفیت تر) یا تحول های عمده (مانند انتقال از مقطع ابتدایی به دبیرستان) قرار گیرد و یا تحت تاثیر برنامه پیشگیرانه ای قرار گیرد که با عوامل خطر مقابله می کند. عواملی که یک جوان را در معرض خطر قرار می دهد، یا از طرف دیگر از او در مقابل مصرف مواد محافظت می کند تا حد زیادی مشابه سایر رفتارهای مشکل ساز (مانند خشونت، فعالیت مجرمانه، رفتار جنسی پرخطر و عملکرد ضعیف در مدرسه) است. این امر مستلزم یک رویکرد هماهنگ، جامع و حفظ حقوق اولیه است که کودکان و نوجوانان را برای تقویت عوامل محافظتی و شناخت عوامل خطر توانمند می سازد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این که طیفی از عوامل می توانند جوانان را به سمت مصرف مواد هدایت کرده یا از آن پیشگیری کند، اشاره کرد: فرد، خانواده، مدرسه، جامعه، رسانه ها، کلوپ های جوانان، گروههای مذهبی، محل های کار، موسسات تفریحی و..، لازم است ارتقای سلامت و پیش گیری از مصرف مواد را در سیاست ها و اقدامات خود به کار گیرند، اظهار داشت: همین طور آنها باید عوامل مصونیت بخش و نیز عوامل خطر را در زمینه های مختلف در رابطه با کار خود به مخاطبان معرفی کنند.
معاون پژوهشی موسسه کادراس در این جهت همین طور برنامه های تحصیلی در سطح ملی و محلی (محتوا و روش های ارائه مطالب) همچون آموزش مهارت های مبتنی بر پیشگیری، آموزش و پشتیبانی از معلمان، متخصصین بهداشت مدارس و سایر کارکنان برای برنامه ریزی، توسعه و اجرای یک استراتژی مداخله گرایانه جامع مدرسه محور، مداخلات مبتنی بر شواهد در رابطه با برنامه های درسی که در موسسات آموزشی اجرا می شود، مداخلات مبتنی بر شواهد اجرا شده در مدرسه و موسسات آموزشی همچون سیاست های مصرف مواد در مدارس، همین طور سایر مداخلات پیشگیرانه مشاهده محور در موسسات آموزشی، ارائه خدمات بهداشتی در مدارس، خدمات مربوط به حوزه پیشگیری و پشتیبانی از جوانان مصرف کننده مواد، مدیریت، هماهنگی و ارزیابی واکنش ها در بخش آموزش همچون نظارت بر شیوع مصرف مواد میان کودکان و جوانان را همچون چارچوب های موردنیاز سیاستی برای پیش گیری از مصرف مواد میان کودکان و نوجوانان عنوان نمود.
منبع: مدیریت آموزش
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب