یادداشت مهمان،
آموزش و پرورش جای چه کسانی است؟!
مدیریت آموزش: به مناسبت هشتمین یادواره بزرگداشت مرحوم سید علی اکبر پرورش که در ششم دی ماه 1392 در گذشت در یادداشتی به نقش ایشان در تعلیم و تربیت پرداخته شده است.
به گزارش مدیریت آموزش به نقل از مهر، امروز سالگرد درگذشت مرحوم سید علی اکبر پرورش است. استاد پرورش یکی از شخصیت های بزرگ و اثر گذار در آموزش و پرورش بود اما وقتی وزیر آموزش و پرورش شد، ناراحت بود سر کلاس درس نیست و می اظهار داشت: اگر مرا مخیر بگذارند که یا وزیر باشم و یا یک معلم ساده در مدرسه ای در ابرقو (یک شهر دور افتاده)، خدا شاهد است که من سرسوزنی صندلی وزارت را بر ابرقو درس دادن ترجیح نمی دهم! به مناسبت هشتمین یادواره بزرگداشت مرحوم استاد پرورش که در ششم دی ماه ۱۳۹۲ به رحمت خدا رفتند، مرتضی نجفی قدسی پژوهشگر و فعال فرهنگی در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است، نوشت: «ششم دی ماه سالروز رحلت مرحوم استاد سید علی اکبر پرورش یکی از پیشکسوتان عرصه تعلیم و تربیت است که طی سال های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۳ عهده دار صندلی وزارت آموزش و پرورش نیز بود. در نظام آموزش و پرورش کشورمان به سبک جدید که قدمتی حدود یکصد و هفتاد ساله دارد و با تأسیس مدرسه دار الفنون شروع شد و سپس وزارت علوم ایجاد و در ادوار گذشته اسامی وزارت معارف، فرهنگ و در نهایت آموزش و پرورش داشته است، همیشه رجال دانشمند و برجستهای وجود داشته اند که یاد و نام آنها در سپهر تعلیم و تربیت ایران همیشه باقی است. حضور علما و روحانیون نامدار و برجسته از ابتدا در آموزش و پرورش مورد توجه بوده است و حتی خیلی از مدارس را خود آنها تأسیس کردند، در رژیم گذشته نیز حضور روحانیت و شخصیت های برجسته فرهنگی در بدنه آموزش و پرورش بسیار گسترده بود. آنان می دانستند که جایگاه اصلی تعلیم و تربیت، مدارس هستند و اگر این سنگر در اختیار نا اهلان و یا منحرفان باشد، نونهالان و نوجوانان و نسل آینده را به بیراهه خواهند برد، پس اهتمام داشتند با تأسیس مدارس و مدیریت آنها توسط خود، در پرورش دانش آموزانی باسواد و در عین حال متدین و متعهد اثر گذار باشند. نمونه بارز یکی از این رجال برجسته مرحوم آیت الله دکتر شهید بهشتی بود که ابتدا دبیرستان دین و دانش را در قم و سپس مدرسه رفاه را در تهران تأسیس کرد و حتی لجنه ای از رجال فرهنگی مانند شهید دکتر محمّد جواد باهنر را برای تألیف کتب درسی مدارس تشکیل داد و یا شخصیتی مانند آیت الله شیخ عباسعلی اسلامی در سال ۱۳۲۲ شمسی جامعه تعلیمات اسلامی را پایه گذاری کرد و سپس در پرتو آن بیش از دویست مدرسه در سراسر کشور ایجاد کرد که اینطور مدارس هم به لحاظ درسی بسیار قوی بودند و هم به لحاظ تعلیمات دینی آموزش های خوبی داشتند و خیلی از مردم علاقمند بودند که فرزندانشان در اینطور مدارس تحصیل کنند. برخی افراد ناآگاه و تازه به دوران رسیده های که از نام مقدس معلم بهره برداری سو دارند این طور وانمود می کنند که جای روحانیت در آموزش و پرورش نیست! اینها نمی دانند که علما و روحانیون در دوره قاجاریه و پهلوی چه نقش پررنگی در آموزش و پرورش داشته اند، در رژیم گذشته حضور روحانیون در مدارس چه در سطوح مدیریتی و چه در سطوح علمی و تربیتی بسیار جدی تر و بیشتر از الان بود و متأسفانه یکی از کارهای غلطی که انجام شد این بود که با تأسیس نظام جمهوری اسلامی بسیاری تصور کردند که خوب حالا مقصود حاصل شده است و به حضورشان در آموزش و پرورش و مدارس دیگر نیازی نیست و این سنگر را رها کردند و وارد دیگر کارها و مشاغل حکومتی شدند و ناگهان آموزش و پرورش پس از انقلاب اسلامی با یک خلائی از افراد دانشمند و برجسته ای که در درون خود داشت روبرو شد چونکه مسئولیت های جدیدی تعریف شده بود و قبلاً تجمع نیروهای برجسته در آموزش و پرورش بود و الان آنها پخش در مسئولیت های مختلف در سطح کشور شده اند و این کار گرچه در آن مقطع شاید ضرورت داشت ولی با خالی شدن بدنه آموزش و پرورش از افراد برجسته، سطح کیفی آن حداقل به لحاظ تربیتی بسیار پایین آمد که ای کاش نمی شد و بزرگان ما همچنان در آموزش و پرورش می ماندند!
استاد پرورش یکی از این شخصیت های بزرگ و اثر گذار در آموزش و پرورش بود اما وقتی وزیر آموزش و پرورش شد، ناراحت بود که سر کلاس درس نیست و می گفت اگر مرا مخیّر بگذارند که یا وزیر باشم و یا یک معلم ساده در مدرسهای در ابرقو (یک شهر دور افتاده)، خدا شاهد است که من سرسوزنی صندلی وزارت را بر ابرقو درس دادن ترجیح نمی دهم! او معلمی را همانند حضرت امام خمینی (ره) حقیقتاً شغل انبیا می دانست و دوست داشت همیشه یک معلم باشد و پس وقتی وزارت آموزش و پرورش به او پیشنهاد شد به هیچ رو نمی پذیرفت و بالاخره با تکلیف و سفارش مؤکد شهید آیت الله بهشتی آن مسئولیت را پذیرفت. استاد پرورش در رژیم گذشته یک دبیر ادبیات فارسی بود ولی به لحاظ سطح دانش و کمالات اخلاقی آنچنان مورد توجه بود که نه فقط در پهنه اصفهان بلکه در سطح کشور بعنوان یکی از شخصیت های فرهنگی برجسته مطرح بود. وی در پیش از انقلاب در زمانی که هنوز ۳۰ سال نداشت به دعوت شهید آیت الله دکتر محمّد مفتح در مسجد قبا که محل تجمّع انقلابیون بود در حضور شخصیت هایی مانند علامه شهید مطهری و آیت الله دکتر بهشتی که در آن موقع ممنوع المنبر بودند به ایراد سخن می پرداخت. معلمی از دیدگاه استاد پرورش استاد پرورش معتقد بود همانطور که انبیا رسالت تزکیه نفوس و تعلیم کتاب و حکمت را عهده دار هستند، معلمان نیز چنین وظیفه ای دارند و باید همراه با تعلیم و تعلم در جهت پرورش دینی و تزکیه دانش آموزان گام بردارند. یکی از نکته های مهم استاد پرورش این بود که می گفت هر انسانی را یک فرد نبینید، بلکه یک جهان ببینید و برای همین است که قرآن می فرماید: «و من احیاها فکانها احیا الناس جمیعا» (سوره مائده، آیه ۳۲) و هر کس به انسانی حیات ببخشد همچون کسی است که به همه مردم حیات بخشیده است. او برمبنای همین تفکر معتقد بود یک معلم هنگامی که به سر کلاس می رود، نباید تصور کند با بیست نفر یا سی نفر روبرو است، بلکه باید اینطور فکر کند که من با سی جهان روبرو هستم چونکه ارزش وجودی هر انسانی و یا هر دانش آموزی به مثابه ارزش تمام انسانهاست. او می گفت اگر معلمی چنین دیدگاهی نسبت به دانش آموزان داشته باشد، بطور قطع نوع رفتارش با دانش آموزان بسیار متفاوت خواهد بود، با مطالعه سر کلاس می رود و با احترام با آنان سخن می گوید و به سوالات آنان نیز با صبر و حوصله پاسخ می دهد و هیچ وقت از رنج و سختی که در راه ساختن انسان ها و هدایتگری متحمل می شود، ناراحت نمی گردد و این شعر مولانا را هم می خواند که: میرآخُر بود حق را مصطفی بهر استوران نفس بر جفا لاجرم اغلب بلا بر انبیاست که ریاضت دادن خامان بلاست تا نفس ها را مروّض کرده است زین ستورن پس لگدها خورده است هر کجا باشد ریاضت باره ای از لگدهایش نباشد چارهای ابعاد وجودی شخصیت استاد پرورش در پیام حضرت آیت الله خامنهای (مدظله) و مراجع عظام تقلید ابعاد وجودی شخصیت استاد پرورش فراتر از معلمی است، گر چه او با همین حرفه هزاران نفر را پرورش داد و به تکثیر انسان های صالح و مجاهد و مهذب پرداخت امّا سطح خدمات او چه در پیش از انقلاب اسلامی و چه پس از پیروزی انقلاب بسیار فراتر از اینهاست. رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی بعد از درگذشت استاد پرورش از او بعنوان یار صدیق انقلاب نام بردند و ایشان را چهره محترم و اثر گذاری که بخش اعظم عمر بابرکت خودرا در خدمت اسلام و ارزش های متعالی دین گذرانید و لهجه صادق و دل با اخلاص و خُلق نیک را به ترویج و تحکیم انقلاب و نظام اسلامی گماشت، کوشش های مبارزاتی در دوران طاغوت را به خدمات بهادار و مسئولیت های سنگین خود در قوه مجریه و مقننه و شورای عالی دفاع در دوران جمهوری اسلامی پیوند داد و با همه توان به کشور و ملت خود خدمت کرد و سلامت و راحت جان خودرا به سرانجام وظیفه نهاد، توصیف فرمودند. استاد پرورش دانش آموخته هم حوزه و هم دانشگاه بود و در مراوده و معاشرت با بزرگان اهل معرفت بمراتب والایی دست یافت، شخصیت های بزرگی همچون مرحوم آیت الله حاج آقا رحیم ارباب، علامه طباطبایی، شهید مطهری و شهید بهشتی که با آنها از نزدیک آشنایی و ارتباط داشت، تأثیر زیادی در او داشتند. او چون دانش آموخته رشته ادبیات فارسی بود به دیوان های شعرا بسیار تسلط داشت بطوری که حافظ بیش از پنجاه هزار بیت شعر بود و تقریباً از هر دیوان معروفی شعری اشاره می شد، دنباله اش را از حفظ می خواند و چون ادبیات شعرای پارسی زبان آمیخته با معارف اخلاقی، عرفانی و قرآنی است، در سیر و سلوک عرفانی و بیان مطالب نغز عرفانی هم بسیار جذاب بود و هر گاه از ایشان دعوتی به سخنرانی در مسجد و محلی می شد، صدها نفر از جوانان جویای معارف ناب عرفانی و قرآنی تجمع می کردند. حضرت آیت الله جوادی آملی در توصیف ایشان فرمودند: حیات و ممات برای افرادی مانند استاد پرورش یکسان است، برای اینکه فرموده اند: «العلماء باقون ما بقی الدهر» تا روزگار باقی است، علما نیز هستند و این حدیث شریف شامل شاگردان علما نیز می شود. ایشان تاکید فرمودند: استاد پرورش کسی بود که اولاً در رابطه با علما و بزرگان معارف قرآن و عترت را بخوبی دریافت کرد و ثانیاً باور کرد و ثالثاً عمل کرد و رابعاً متخلق شد. حضرت آیت الله مکارم شیرازی نیز تاکید فرمودند: پیام رهبر معظم انقلاب به مناسبت درگذشت ایشان، نمایانگر شناخت همه جانبهای بود که از استاد پرورش داشتند و باید اظهار داشت که این پیام پر معنا، پر فیض و کم نظیر بود. حضرت آیت الله نوری همدانی هم در توصیف شخصیت ایشان فرمودند که: مرحوم استاد پرورش شخصیت علمی، سیاسی، دینی و فرهنگی ممتازی بودند که تشریح ابعاد وجودی ایشان می تواند برای نسل جوان و جامعه فرهنگی کشور و عموم علاقمندان به انقلاب اسلامی الگو قرار گیرد و باید جوانان ما بدانند که برای این انقلاب و نظام، اشخاصی مانند آقای پرورش چه زحماتی کشیدند. حضرت آیت الله جعفر سبحانی نیز بیان داشتند: استاد پرورش دانشمندی بود که در بعد تربیتی نیز توفیقات بسیار خوبی داشت و شاگردان زیادی تربیت کرد و خدای متعال محبت او را در قلوب مردم قرار داده بود و تشییع جنازهای که برای ایشان در اصفهان انجام شد در حد مراسم خاکسپاری یک مرجع تقلید بزرگ بود. حضرت آیت الله حسین مظاهری نیز که بر جنازه ایشان نماز خواندند فرمودند: از الطاف بزرگ خدا به مرحوم آقای پرورش این بود که هم خواص و هم عوام ایشان را قبول داشتند و همه ما باید از خدمات ایشان تشکر نماییم. توصیفات بزرگان علما و شخصیت ها از مرحوم استاد پرورش فراوان است و به مناسبت هشتمین یادواره بزرگداشت ایشان به همین مقدار بسنده می نماییم و از درگاه الهی علو درجات ایشان را مسئلت می نمائیم. البته یادآور می شوم که مجموعه مقالات و یادداشت های بنده در معرفی شخصیت استاد پرورش که بیش از سی یادداشت هست در کتابی تحت عنوان «خاطراتی از استاد پرورش» انتشار یافته است و علاقمندان می توانند برای آشنایی بیشتر به این کتاب رجوع نمایند.
منبع: مدیریت آموزش
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب