مشاوران مدارس در دوران کرونا چه کردند؟
مدیریت آموزش: شیوع ویروس کرونا با مشکلات و لطمه های جدی در زمینه های متفاوت همراه بوده است که نظام آموزشی و دانش آموزان، بعنوان آینده سازان جامعه، از آن بی بهره نبوده و نیستند. همه گیری ویروس کرونا، تعطیلی الزامی آموزش ها و سوق یافتن مدارس به سمت آموزش غیر حضوری، در اواخر سال قبل و ادامه آن در سال تحصیلی جاری، به مجموعه نظام آموزشی و در کنار آن معلمان و دانش آموزان، شوک وارد کرد.
به گزارش مدیریت آموزش به نقل از ایسنا، در روزهای کرونائی چالش های پیش روی دانش آموزان کم نیست؛ از خود کرونا و لطمه هایش گرفته تا آموزش مجازی، دوری از همسالان و بحران های کودکی و نوجوانی؛ در این میان جای خالی مراقبت جدی از روان آنها، بیش از گذشته خودرا نشان داده است.
بیش از یک سال و نیم از روزهایی که کرونا تمام ساختار تعلیم و تربیت را متأثر کرد می گذرد، با این وجود هنوز آموزش و پرورش بصورت جدی به موضوع رفع چالش های تربیتی و لطمه های دانش آموزی در دوران کرونا ورود نکرده است و با وجود آنکه در آموزش و پرورش دفتری برای مشاوره و لطمه های اجتماعی وجود دارد ولی خروجی آن معین نیست.
به همین علت است که مشاوران مدارس خود از بلاتکلیفی ها و دسترسی نداشتن شان به دانش آموزان گلایه دارند و درباب شدت گرفتن مشکلات روحی و لطمه های دوران کودکی و نوجوانی هشدار می دهند. کرونا چالشی جدی را درباب بحث مشاوره و رسیدگی به لطمه ها در سطح دانش آموزی به رخ کشیده است. این لطمه را چه از منظر تحلیلی نگاه نماییم و چه سایر لطمه ها، مشخص می کند که نقش و جایگاه مشاوران در آموزش و پرورش به یک بازتعریف اساسی نیاز دارد.
اسماعیل ارباب، کارشناس علوم تربیتی و مجتبی دهدار، دانشجوی دکترای علوم تربیتی در شماره ۵۹ مجله «رشد مشاور مدرسه» در این زمینه نوشته اند: بطور کلی در این دوران شاهد کاهش سلامت روان افراد به ویژه قشر پرتحرک جامعه و محصلان هستیم. برای مثال، برخی از دانش آموزان در نتیجه بیماری کرونا و قرنطینه، برخی مشکلات روان شناختی مانند اضطراب، افسردگی استرس بعد از آسیب، ناکامی، ترس، خشم، احساس تنهایی و بی حوصلگی را تجربه کردند.
دانش آموزان در بعد فردی، با مشکلاتی مانند مشکل در رابطه با اعضای خانواده، محدودیت ارتباطی با دوستان و معلمان، حمایت های اجتماعی ناکافی و کاهش درآمد خانواده و در بعد آموزشی با مشکلاتی مانند حضور شناختی و اجتماعی ضعیف در پروسه آموزش برخط (آنلاین)، افزایش بارشناختی، ضعف انگیزه دشواری های مدیریت زمان و نگرانی از ارزشیابی مواجه گشته اند.
بر این اساس و طبق تحقیقات به عمل آمده، یکی از نتایج مهم و مثبت بحران موجود این است که دیگر نمی توان بسادگی از موضوع سلامت روان دانش آموزان در نظام آموزشی چشم پوشید برای اینکه اگر در سنین پایین به مسائل سلامت روان کودکان توجه کافی نشود، این مسائل به سایر دوره های زندگی آنها تسری و تعمیم می یابد و سرمایه انسانی جامعه را در آینده با چالشی بزرگ مواجه خواهند کرد.
تمامی این عوامل و یافته ها، ضرورت و اهمیت کار مشاوره و وجود گروههای مشاوران را در مدرسه ها نشان میدهد. بحران همه گیری بیماری کرونا باراندیشی و بازآرایی خدمات سلامت روان در وزارت آموزش وپرورش را بیش از پیش به یک اولویت اساسی و ضرورت ملی تبدیل نموده است.
چالش های مشاوره در دوران کرونا
دانش آموزان برای مقابله با استرس های ناشی از ناهماهنگی میان روش آموزش مجازی و شرایط قرنطینه و دیگر مشکلات روان شناختی به خدمات مشاوره ای نیازمندند، اما آیا نظام آموزشی و مشاوره ای موجود توان پاسخگویی به این حجم از مشکلات تحصیلی، عاطفی و روانی دانش آموزان را داشته است یا خیر؟ چه گروه هایی در حل این چالش ها و معضلات دخیل هستند؟ برای پاسخ به چنین پرسش هایی بررسی ابعاد گسترده عامل های مؤثر در این مساله ضروری می باشد. بطور کلی سه عامل خانواده، دانش آموز و مشاور که هر کدام در رأس سه ضلعی چالش های موجود قرار دارند، باید به شکل گسترده مورد بررسی قرار گیرند.
چالش های مشاوران از منظر امور تحصیلی: مواردی نظیر کاهش تعامل مشاور و دانش آموز، افزایش درگیری شغلی و کاری مشاوران و مدیران مدرسه ها در وضعیت فعلی، کمبود اطلاعات برخی مشاوران از اصول آموزش های برخط و نحوه تعامل و ارتباط موثر در فضای مجازی، توقع بالا و سخت گیری برخی مشاوران، کاهش بازده و راندمان آموزشی به سبب اتلاف وقت و کاهش زمان آموزش ناشی از ترافیک کاربران و ضعف زمینه های فناوری، همچون چالش های مدرسه مجازی در امور تحصیلی و مشاوره ای است.
چالش های مشاوران در حیطه خانواده: متأسفانه والدین بدون آگاهی از شرایط و وظایف مشاور مدرسه از پذیرش مشاوران فرزندانشان خودداری می کنند. خانواده ها احساس می کنند که دانش لازم در رابطه با شناسایی و رفع معضلات تحصیلی، روانی و عاطفی فرزند خودرا دارا هستند، غافل از این که چنین نیست و خانواده ها به مشاورانی با دانش و آگاهی لازم در حوزه ارائه خدمات مشاوره ای تحصیلی و... نیاز دارند.
چالش های مشاوران از منظر امور فردی و دانش آموزی: بخش اعظم کار مشاوره بوسیله مشاهدات بالینی صورت می گیرد که در وضعیت تعطیلی مدرسه ها این امر میسر نیست. دسترسی مشاور به خانواده ها و دانش آموزان قطع بود و جز بوسیله شبکه اجتماعی امکان نداشت. در این بین دانش آموزان نیز بستر مناسبی برای برقراری ارتباط ندارند و ناخودآگاه گرفتار مشکلات تحمیلی، روانی و عاطفی می شوند.
راهکارها و اقدامات اجرائی مشاوره در این دوران
۱. ایجاد سامانه مجازی خدمات سلامت روان: تمهید و تدارک ارزیابی روان شناختی ازراه دور دانش آموزان، معلمان، مدیران، کارکنان و حتی والدین از اقدامات اولیه و اساسی است. ایجاد سامانه ای با نظارت متخصصان حوزه سلامت روان در ساختارهای فوق بمنظور ارزیابی و شناسایی دانش آموزان، مدیران، معلمان، کارکنان و والدین در معرض خطر و مشکل دار در زمینه های وابسته به سلامت روان و ارائه خدمات روان شناختی مناسب به آنها از اهمیت ویژه ای برخوردارست.
این سامانه باید حاوی ابزارهای معتبر و شناخته شده علمی و تخصصی در این عرصه باشد و غربالگری و شناسایی دانش آموزان، معلمان، مدیران، کارکنان و والدین در معرض خطر و مشکل دار را هدف قرار دهد.
۲. آموزش حرفه ای معلمان، مشاوران، مدیران و کارکنان آموزشی مدرسه ها: ارتقای دانش و مهارت حرفه ای معلمان، مدیران، مشاوران و کارکنان آموزشی در حوزه سلامت روان و مداخلات عاطفی - اجتماعی، مدیریت استرس مقابله با اضطراب و کمک های اولیه روانشناختی، ایجاد روابط قوی و برقراری محیط های یادگیری حمایتی و پشتیبانی از دانش آموزان دارای مشکلات وابسته به سلامت روان و همچنین دانش آموزانی که تجربه های سوگ یا روان لطمه (تروما) داشته اند و تشویق و تشویق دانش آموزان به کارهای ورزشی از اقدام های اساسی در این حوزه می باشد.
پروسه ارتقای دانش و مهارت دراین زمینه می تواند بوسیله تدوین بسته های آموزشی معتبر و علمی ویژه معلمان، مشاوران، مدیران مدارس و کارکنان آموزشی توسط متخصصان سلامت روان و برگزاری برخط و غیر برخط آموزش های ضمن خدمت برای مشاوران و متخصصان مربوط در استانها و مناطق آموزش و پرورش و استفاده از آنها بمنظور آموزش معلمان، مدیران و کارکنان و همچنین بعنوان مربیان و ناظران مداخله های سلامت روان در مدرسه ها در دوره همه گیری بیماری کرونا صورت گیرد و در دوران آموزش حضوری پساکرونا نیز ادامه یابد.
در خاتمه این گزارش آمده است که با انتشار ویروس کرونا، فصل جدیدی در زندگی کودکان و نوجوانان به ویژه در زمینه آموزش رقم خورد. در پی تعطیلی مدرسه ها به جهت شرایط همه گیری کرونا، متولیان تعلیم وتربیت بمنظور جلوگیری از توقف و ایجاد خلل در آموزش، بوسیله تولید محتوا در فضای مجازی سبب استمرار و ادامه امور درسی دانش آموزان شدند.
در این بین علاوه بر امور آموزشی به مباحث روانشناسی و مشاوره نیز باید توجه جدی شود؛ چونکه خطرات تحصیلی، روانی و روان شناختی زیادی ناشی از تعطیلی مدرسه ها و قرنطینه خانگی متوجه دانش آموزان خواهد شد. درک این خطر و پیش گیری از آن بوسیله طراحی و اجرای مداخله های ناظر بر سلامت روان همه گروههای هدف، در وهله نخست بر عهده مسئولان نظام رسمی آموزش و پرورش است.
منبع: مدیریت آموزش
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب