اعلام برنامه های نوری از هدفمندسازی یارانه های آموزشی تا بازطراحی صندوق ذخیره فرهنگیان
مدیریت آموزش: برنامه «یوسف نوری» برای وزارت آموزش و پرورش دولت سیزدهم منتشر گردید.
به گزارش مدیریت آموزش به نقل از ایسنا، در مقدمه برنامه گزینه پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش آمده است که سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، نقشه جامع علمی کشور، نقشه مهندسی فرهنگی کشور و سایر اسناد بالادستی تعلیم و تربیت همچون سیاست های کلی ابلاغی تحول در آموزش و پرورش، حاصل تلاش چندین ساله دانشمندان و نخبگان، صاحب نظران و خبرگان تعلیم و تربیت، استادان دانشگاه ها و حوزه های علمیه و دست اندرکاران نهادهای قانونی کشور بوده که طراحی، تدوین و تصویب شده و از اعتبار بالایی برخوردار می باشند.
در دو سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند ملی برنامه درسی تمام راهبردها و راهکارهای مبتنی بر اصول، مبانی و ارزش های اسناد و حتی رهنامه تحول بنیادین آموزش و پرورش بصورت عرضی و طولی در رابطه با آرمان ها، مبانی و اهداف سند است اما به سبب غفلت های صورت گرفته در آموزش و پرورش هنوز بدنه آموزش و پرورش آن طور که مورد انتظار است نمی دانند سند تحول چیست؟ پس مدرسه صالح و معلم طراز انقلاب اسلامی و معلم تمدن ساز و معلم به مثابه مربی و... باید به درستی تبیین و آموزش داده شوند.
در صورتی که اصطلاحات و واژگان این سند به درستی تبیین شود، جلوی ابهامات، تفسیرها و اقدامات سلیقه ای و موازی کاری ها و برخوردهای سلیقه ای دولت ها در عرصه تعلیم و تربیت را خواهد گرفت، فرسودگی نظام آموزش و پرورش کشور و ایجاد تحول با عملیاتی کردن سند تحول بنیادین قابل تحقق و مشاهده خواهد بود.
مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم، نیروی انسانی را بزرگترین سرمایه کشور دانسته اند و تعلیم و تربیت را رکن اصلی تمدن سازی معرفی کردند. این بیانیه نیز در امتداد تمدن سازی بر سه عنصر کلیدی «تربیت و مسئولیت پذیری جوانان کشور»، «جایگاه علم و پژوهش» و «خودسازی، جامعه سازی و تمدن سازی» استوار است و روح حاکم بر این سه نکته کلیدی توجه ویژه به نظام تعلیم و تربیت و مشخصا آموزش و پرورش بوده و تضمین تحقق هفت سفارش انتهایی بیانیه نیز مشروط به تحول بنیادین در نظام آموزشی و تربیتی کشور است.
در این برنامه همین طور اشاره شده است که به رغم گام های بلندی که در چهار دهه گذشته خصوصاً تصویب سیاست های کلی و سند تحول بنیادین، برای بازسازی نظام تعلیم و تربیت کشور و استوارسازی آن بر پایه اندیشه های ناب اسلامی و آرمان ها و رویکرد های انقلاب اسلامی برداشته شده است، همچنان فرهنگ و تربیت کشور ما در جهت پاسخگویی به نیازهای اساسی و گره گشایی مشکلات اجتماعی با لطمه ها و چالش های جدی مواجه بوده و هست. روشن است در گام دوم انقلاب اسلامی، نظام آموزش و پرورش نمی تواند با روش های فعلی به اهداف اسناد فرادستی دست یافته و به جایگاه ترسیم شده در سند چشم انداز ۱۴۰۴ برسد. برای خروج این نظام از روش های سلیقه ای و منسوخ در دولت سیزدهم نیازمند برنامه های راهبردی و عملیاتی مبتنی بر اسناد فرادستی تحول بنیادین، نیروهای تخصصی، خلاق، متعهد و انقلابی است. این برنامه چارچوبی برای نیل به آموزش و پرورش طراز جمهوری اسلامی ایران در دولت انقلابی (سیزدهم) این مهمست.
رویکردهای آموزش و پرورش دولت مردمی ایران قوی
۱. ارتقای امر حاکمیتی آموزش و پرورش در تراز نظام جمهوری اسلامی ایران
۲. دستیابی به عدالت تربیتی
۳. مدرسه محوری و استقرار مدرسه صالح
۴. خروج از نظام برنامه درسی تک ساحتی و تربیت مبتنی بر ساحت های شش گانه تربیت
۵. ارتقای شأن و جایگاه معلم
نشانگرهای وضعیت مطلوب
۱. ارتقای عدالت تربیتی و افزایش دسترسی افراد جامعه به خدمات آموزش و پرورش رایگان و با کیفیت
۲. آماده سازی همه ساحتی کودکان و نوجوانان جهت زندگی طیبه ی فردی، خانوادگی و اجتماعی
۳. افزایش مشارکت اجتماعی-تربیتی اولیا، معلمان، نهادهای دولتی و عمومی، مردمی و غیردولتی برای بهسازی آموزشی و پرورشی
۴. ارتقای فزاینده موقعیت آموزشی و تربیتی در منطقه، جهان اسلام و جهان
توصیف وضعیت موجود
۱. ضعف دسترسی به آموزش رایگان و با کیفیت
۲. بازماندگی از تحصیل ۱۷ درصد از افراد مشمول دوره متوسطه دوم
۳. عدم دسترسی ۱.۲ میلیون دانش آموز به خدمات آموزش و پرورش مجازی در دوره کرونا
۴. تحصیل بیش از ۱۴ درصد از دانش آموزان کشور در مدارس غیردولتی شهریه ای
۵. پایین بودن میانگین معدل آزمون های نهایی دوره متوسطه دوم (متوسطه نظری: ۱۲.۵؛ متوسطه فنی و حرفه ای ۷.۴۵
۶. نیاز شدید ۳۰ درصد از دانش آموزان به توانمندسازی در رابطه با آسیبهای اجتماعی
۷. تقلیل مشارکت و ضعف مشارکت پذیری
۸. سهم ۴ درصدی مدارس هیئت امنایی
۹. سهم ۳۰ درصدی خیرین در تعهدات مدرسه سازی وزارت آموزش و پرورش
۱۰. رتبه پایین ایران در آزمون های بین المللی دانش آموزی (از جمله رتبه ۴۸ از ۵۸ کشور شرکت کننده در آزمون علوم پایه چهارم و رتبه ۵۰ از ۵۹ کشور شرکت کننده در آزمون ریاضی هشتم در تیمز - ۲۰۱۹؛
۱۱. چالش نیروی انسانی (کسری، مازاد، ورودی و پروسه انتخاب معلمین، میانگین دریافتی معلمین)
چرخش های تحول آفرین
۱. از تضمین صرف دسترسی به خدمات آموزشی به تضمین آموزش و پرورش با کیفیت برای همه؛
۲. از آموزش متکی بر انباشت اطلاعات به تقویت آموزش های مهارتی و کاربردی در همه ساحت های تربیتی؛
۳. از تصمیم گیری متمرکز دولتی به افزایش تصمیم سازی و تصمیم گیری اجتماعی و مردمی؛
۴. از یکسان نگری مدیریتی - آموزشی به تنوع و نوآوری در الگوهای مدیریتی و برنامه های آموزشی و پرورشی؛
۵. از مشارکت فقط مالی خانواده ها به مشارکت چندوجهی اجتماعی - تربیتی خانواده ها، مردم و نهادهای دولتی و عمومی و غیردولتی؛
۶. از مدرسه انتفاعی به مدرسه غیرانتفاعی؛
۷. از شأن اجرائی مدیر و معلم به مشارکت جویی فعال فرهنگی تربیتی ایشان.
چالش های نظام آموزش وپرورش
چالش اول: ناکارآمدی نظام حکمرانی آموزشی کشور
عامل اول: بخشی نگری در امر آموزش و پرورش
راهبرد: ارتقای آموزش و پرورش به مثابه امر حاکمیتی ودغدغه ملی با حضور همه بازیگران و ارکان
راهکارها: ۱. سازماندهی و ارائه خدمات وزارتخانه ها و سازمان های دولتی و عمومی کشور به مدارس با هماهنگی تسهیل گرانه وزارت آموزش و پرورش با تقسیم کار و تدوین قوانین و مقررات لازم (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، سازمان مدیریت برنامه و بودجه)
۲. بازطراحی فعالیت ها و رویه های آموزشی و پرورشی مدارس در کمک مسئولانه به حل مسائل اجتماعی ملی و محلی با ابلاغ مقررات لازم میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، وزارت کشور)
عامل دوم: تمرکزگرایی شدید وزارت آموزش و پرورش
راهبرد : مردمی سازی نظام حکمرانی آموزش و پرورش
راهکارها: ۱. متناسب سازی تدریجی ساختار مدارس دولتی و غیردولتی با الگوی» هیئت امنایی غیرانتفاعی با امکان سنجی الزم متناسب با سیاست ها و اسناد کلان و تاکید بر اعمال نظارت حاکمیتی در قالب آموزش رایگان و مدیریت شورایی مرکب از معلمان، نمایندگان اولیا، نمایندگان مدیریت محلی، نمایندگان نهادهای فعال مذهبی و انقلابی بدون سودبری شخصی ذی ربطان برای پیاده سازی الگوهای متنوع و بهینه مدیریتی و آموزشی و تربیتی با فراهم کردن شرایط نما نام سازی مدارس بصورت مجتمعی یا شعبه ای و مدیریت یکپارچه و پشتیبانی از آنها با بهره بردن از ظرفیت نذر و وقف و خیریه و خدمات و کمک های داوطلبانه و امکان واگذاری و بهره برداری از کالبد و امکانات مدارس دولتی با اولویت مناطق حاشیه شهر و محروم در عین حفظ مالکیت و راهبری و نظارت دولت بوسیله اصلاح قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی و بخشنامه توسعه مشارکت های مردمی به شیوه مدیریت هیات امنایی میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، شورای عالی آموزش و پرورش)
۲. تقویت قاعده گذاری، حمایت و نظارت محلی و نقش آفرینی فعال خانواده ها و فرهنگیان با بازطراحی شوراهای استانی و منطقه ای آموزش و پرورش با اصلاح قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش در استانها، شهرستان ها و مناطق کشور (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش).
۳. تسهیل راه اندازی و فعالیت قانونی نهادهای صنفی و علمی معلمان با به رسمیت شناختن شأن و حق کنش گری و اظهارنظر تخصصی آنها در ساختارهای سیاستگذاری و تصمیم سازی حوزه آموزش و پرورش رسمی و عمومی برای دفاع قانونمند از حقوق فرهنگیان و کمک به بهبود کیفیت و عدالت آموزشی و پرورشی با تدوین قوانین و مقررات لازم (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، وزارت کشور، معاونت حقوقی ریاست جمهوری)
عامل سوم: تداخل ساختاری و مأموریتی در سیاستگذاری و نظارت فرا وزارتخانه ای
راهبرد: یکپارچه سازی و هماهنگی سیاستگذاری و برنامه ریزی نظام آموزشی
راهکارها: ۱. اجرائی سازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بصورت تمهیدی با همکاری همه دستگاهها و نهادهای ذیربط با تکمیل و ترمیم این سند در قالب ماده واحده مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، تدوین لوایح قانونی مورد نیاز بعنوان پشتوانه حقوقی و تمهید و تامین استلزامات زیرساختی، ساختاری، فرآیندی، انسانی، محتوایی و مالی و اشاعه و فرهنگ سازی اقناعی آن در بین ذیربطان (میان مدت شورای عالی آموزش و پرورش و وزارت آموزش و پرورش).
۲. ارتقای اثربخشی شورای عالی آموزش و پرورش با اجرای کامل قانون تشکیل شورای عالی آموزش و پرورش و بخشنامه اجرائی آن و طراحی نظام ارتباطی شورا با سایر نهادهای تصمیم گیر ذیربط و موظف کردن دبیرخانه آن به رصد و پایش فاکتورهای پیشرفت تعلیم و تربیت کشور برای مساعدت با راهبری و تصمیم سازی آموزشی و پرورشی در قالب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (میان مدت - شورای عالی آموزش و پرورش).
عامل چهارم: ضعف پیش گیری از فساد در ساختارها و سازوکارهای وزارت آموزش و پرورش
راهبرد: صیانت از سلامت اداری و اقتصادی وزارت آموزش و پرورش و حذف زمینه های فسادزا کشور
راهکارها: ۱. اتخاذ تدابیر لازم برای مدیریت تعارض منافع نیروهای انسانی وزارت آموزش و پرورش در تمامی موارد همچون اتحاد ناظر و منظور، اشتغال همزمان، سهامداری و مالکیت، استفاده از رانت اطالعاتی، قرارداد با کارکنان دولت و تأسیس و اداره مدرسه غیردولتی و برقراری شفافیت با ارائه گزارش عمومی، برخط و به روز از موارد الزم نظیر مجوزها، قراردادها و گزارش مالی شرکت ها، سازمان های وابسته و تمام مدارس در سامانه شفافیت وزارت آموزش و پرورش با تدوین قوانین و مقررات لازم (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش)
۲. بازطراحی ساختار وزارت آموزش و پرورش متناسب با زیرنظام های شش گانه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و تقویت زیرساخت های تنظیم گری، نظارت، کوچک و چابک کردن وزارتخانه و واحدهای تابعه با بهره بردن از فناوری اطلاعات و ارتباطات و هوشمندسازی خدمات و فرآیندها و حذف واحدهای زائد واسط میان ستاد وزارتخانه و مدرسه و کاهش نیروهای ستادی غیرضرور (میانمدت - وزارت آموزش و پرورش).
۳. بازطراحی صندوق ذخیره فرهنگیان و اساسنامه آن برای تقویت بنیه مالی فرهنگیان شاغل و بازنشسته و رفع مشکلات معیشتی آنها و ارتقای شفافیت و رفع تعارض منافع و تعیین وضعیت حقوقی آن با اجرای بند ک ماده ۱۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۰(کوتاه مدت - وزارت آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاونت حقوقی ریاست جمهوری).
چالش دوم: جهت گیری های ضدعدالت در آموزش و پرورش
عامل اول: توزیع نامتوازن و غیرهدفمند یارانه های آموزشی دولت
راهبرد: تحقق آموزش رایگان
راهکارها: ۱. هدفمندسازی یارانه های آموزشی همچون با تخصیص سرانه حمایتی به مدارس دولتی خاص نظیر سمپاد و نمونه دولتی حداقل معادل هزینه کرد دانش آموزان مدارس دولتی و جهت دهی این مدارس به سمت مخاطبان اختصاصی با اصلاح قوانین و مقررات(میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، شورای عالی آموزش و پرورش)
۲. جهت دهی تدریجی مؤسسان مدارس غیردولتی موجود و افراد متقاضی ذیصلاح به سمت تبدیل وضعیت یا راه اندازی مدرسه با الگوی هیئت امنایی غیرانتفاعی (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، شورای عالی آموزش و پرورش)
عامل دوم: غلبه رویکرد خصوصی سازی در وزارت آموزش و پرورش
راهبرد: حاکم کردن رویکرد عدالت آموزشی-تربیتی در عین حفظ کرامت مردم کشور
راهکارها: ۱. تدوین و اعمال ملاحظات تضمین کننده دسترسی برابر همه به فرصت ها و توجه به تفاوت های محلی و جنسیتی و فردی آموزشی تربیتی در قالب پیوست های عدالت تربیتی در همه اقدامات و برنامه های وزارت آموزش و پرورش (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش)
۲. طراحی و اجرای بسته های عدالت آموزشی-تربیتی (تبعیض مثبت برای جامعه هدف نظیر مناطق روستایی، محروم و مرزی و حاشیه شهرها با بهره بردن از ظرفیت نهادهای ذیربط حاکمیتی و خدمات داوطلبانه مردمی و جهادی برای ایجاد فرصت دسترسی برابر به خدمات باکیفیت آموزشی و پرورشی دانش آموزان مشمول در عین حفظ کرامت و اقتضائات بومی و تربیتی و فراهم سازی زمینه شناسایی و هدایت استعدادها و علایق آنها با تاکید بر توانمندسازی و ارتقای انگیزشی نیروهای بومی (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش)
۳. استفاده از بستر مجازی بعنوان جبران و مکمل آموزش و پرورش حضوری بوسیله ایجاد زیرساخت واحد و یکپارچه حاکمیتی و تشویق مؤسسات و افراد ذیصلاح و مشتاق ارائه خدمات و محتواهای آموزشی و تربیتی با تنظیم گری وزارت آموزش و پرورش بمنظور توسعه فرصت های آموزشی و پرورشی ملی و بین المللی برای کودکان و نوجوانان و اولیاء با در نظر گرفتن پیوست تربیتی و فرهنگی لازم بمنظور رفع تهدیدات فضای مجازی و باتوجه به اقتضائات دوره کرونائی و پساکرونا (میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت علمی ریاست جمهوری).
۴. تجمیع و به کارگیری همه امکانات و شرایط لازم برای شناسایی و هدایت استعدادهای برتر برای تقویت و فراگیرسازی اجرای طرح شهاب در همه مدارس میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، بنیاد ملی نخبگان)
چالش سوم: افت کیفی خدمات آموزشی و پرورشی
عامل اول: نارسایی زیرساخت ها و برنامه های کیفیت بخشی آموزش و پرورش
راهبرد۱: ایجاد زیرساخت های ارتقا و تضمین کیفیت خدمات آموزشی و پرورشی
راهکارها: ۱. بازطراحی برنامه درسی ملی برمبنای اسناد تحولی آموزش و پرورش و بازتولید برنامه های درسی و اهداف دوره های تحصیلی فعلی و اجرای آن بمنظور تحقق تربیت همه ساحتی با تاکید بر متناسب سازی حجم و محتوای کتب درسی و ساعات و روزهای آموزشی با توانمندی ها و خاصیت های دانش آموزان، بهره گیری از روش های روزآمد و فعال و خلاق و بهره گیری از تجهیزات و تکنولوژی های جدید آموزشی و تربیتی در امتداد اهداف کوتاه مدت - وزارت آموزش و پرورش، شورای عالی آموزش و پرورش)
۲. پیاده سازی نظام ملی سنجش و ارزشیابی و پایش همه جانبه خدمات تربیتی و آموزشی دانش آموزان، معلمان و دانشجو معلمان و نهادهای آموزشی و پرورشی برمبنای استانداردها و فاکتورهای بومی با بازطراحی مرکز سنجش آموزش وزارت آموزش و پرورش و ایجاد سازمان ارزشیابی و تضمین کیفیت تعلیم و تربیت ذیل شورای عالی آموزش و پرورش با تدوین قانون و مقررات لازم(میان مدت - سازمان اداری استخدامی، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، وزارت آموزش و پرورش)
۳. طراحی و پیاده سازی نظام جامع مشاوره و شناسایی و هدایت استعدادهای تحصیلی و شغلی و بازطراحی شاخه ها و رشته های تحصیلی برمبنای آن و آمایش سرزمینی با رویکرد تربیت نیمه تخصصی با اصلاح برنامه درسی ملی و بخشنامه های مربوطه میان مدت - وزارت آموزش و پرورش، شورای عالی آموزش و پرورش)
۴. اولویت بخشی به آموزش دوره های قبل از دبستان و ابتدایی بعنوان دوره های پایه در عملیاتی کردن برنامه های تحولی وزارت آموزش و پرورش و جهت دهی مضاعف منابع مالی و نیروی انسانی توانمند و با انگیزه برای تحقق اهداف آموزشی و پرورشی مرتبط میان مدت - سازمان مدیریت برنامه و بودجه، وزارت آموزش و پرورش، شورای عالی آموزش و پرورش).
راهبرد ۲: ارتقای توانمندی و انگیزه نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش خصوصاً معلمان بعنوان نیروی فکری و فرهنگی جامعه
راهکارها: ۱. رتبه بندی معلمان در قالب اسناد تحولی آموزش و پرورش و نقش ویژه آموزشی و تربیتی ایشان با تدوین قوانین و مقررات لازم(میان مدت - وزارت آموزش و پرورش).
۲. تقویت کمی و کیفی دانشگاه فرهنگیان برای مدیریت واحد تربیت معلم با تمرکز بر دوره های تربیت مربیان و معلمان چندساحتی دوره قبل از دبستان و ابتدایی بوسیله تسهیل جذب اعضای هیئت علمی باصلاحیت و تامین فضای فیزیکی و منابع مورد نیاز(میان مدت - وزارت آموزش و پرورش).
منبع: olms.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب