سختگیری بر مبنای كدام قانون؟
به گزارش مدیریت آموزش دغدغه ای میان والدین دوقلوها مشترك است. این كه بهتر است آنها كنار هم یا در مدارس جدا تحصیل كنند؟
به گزارش مدیریت آموزش به نقل از ایسنا، روزنامه شهروند نوشت: یك درصد جمعیت كشورها دوقلو هستند؛ خبری كه آمارهای جهانی می دهند و بر این اساس به صورت میانگین بین ۸۰۰ هزار تا ۲ میلیون دوقلو در ایران زندگی می كنند؛ دوقلوهایی كه ۹۶ درصدشان دوقلو و ۴ درصدشان سه، چهار و پنج قلو هستند. جمعیتی كه بحث ها، تحقیقات و پژوهش های زیادی درباره شیوه های تربیتی، نحوه آموزش و … آنها انجام شده؛ تحقیقاتی كه می گویند آموزش دوقلوها كار ساده ای نیست و ظرافت های خاص خودش را دارد كه باید رعایت شود، اما در بین همه این بایدها و نبایدها، دغدغه ای میان والدین این بخش از جمعیت مشترك است؛ این كه بهتر است دوقلوها كنار هم یا در مدارس جدا تحصیل كنند؟ این دغدغه و پرسش نظرات متفاوت كارشناسان آموزشی را به خود اختصاص داده، به صورتی كه گروهی از آنها بر كنار هم بودن دوقلوها تاكید دارند و عده ای بر جدا بودن شان.
خود دوقلوها را در نظر بگیریم
«جدا كردن مان لطمه زیادی به ما زد، تا جایی كه افت شدید تحصیلی داشتیم.» آرش و عرشیا سال های طولانی است كه از دوره دانش آموز بودن فاصله گرفته اند و حالا یكی از آنها در زمینه معماری كار می كند و دیگری عمران. «مثل همه دانش آموزان، ما شیطنت های خاص خودمان را داشتیم، تقلب می كردیم و به جای یكدیگر درس جواب می دادیم، چون به سختی می شود ما را از هم تشخیص داد. معلم ها به خاطر همین مسائل همیشه به اولیای مان شكایت می كردند و درنهایت تصمیم گرفتند ما را از هم جدا كنند.»
آرش و عرشیا ۶ ماه در مدارس جدا از هم سال تحصیلی را پشت سر گذاشتند؛ سال تحصیلی كه با افت تحصیلی هر دو همراه بود. «ما در كنار شیطنت هایی كه داشتیم یك خصوصیت مهم دیگر هم داشتیم این كه با هم درس می خواندیم و این مسأله كمك می كرد سطح تحصیلی هر دوی ما بالا باشد، البته افت تحصیلی مان سبب شد اولیای مان تصمیم بگیرند با تمام شكایت مسئولان مدرسه ما را در یك مدرسه ثبت نام كنند.»
لیدا تبیانی، روانشناس كودك و خانواده كه دو خواهر دوقلو دارد و از نزدیك با مسائل این بخش از جمعیت آشناست، دراین باره به «شهروند» می گوید: «تصمیم گیری در مورد تحصیل همزمان یا جداگانه دانش آموزان دوقلو مسأله مهمی است كه به راحتی نمی توان به پاسخ آن دست یافت. این كه شیطنت دانش آموزان را مبنا قرار بدهیم، به شخصه معتقدم عامل بی ارزش و بی اساسی است، به این علت كه دوقلوها چه در كنار هم باشند، چه نباشند، شیطنت های خودشان را خواهند داشت.»
تبیانی بر این باور است از آنجائیكه دوقلوها در محیط یكسانی تربیت می شوند، بی گمان از خصوصیت های مشابهی برخوردارند: «در كنار هم بودن دوقلوها به آنها كمك می نماید تا برخی مهارت های اجتماعی را بیاموزند. یكی دیگر از مزایای با هم بودن دوقلوها این است كه می توانند حس خوب بودن در مدرسه را با هم تجربه كنند. واقعیت امر این است كه رأی دادن به با هم بودن یا نبودن این دانش آموزان به این راحتی ها نیست و بی گمان باید فاكتور خصوصیت های شخصیتی دوقلوها را مدنظر قرار داد؛ خصوصیت هایی كه برای شناسایی آنها نیاز به ارزیابی متخصصان این عرصه احساس می شود.»
یكی از دغدغه ها و مسائلی كه والدین - چه دوقلوها، چه فرزندان دیگر - را درگیر می كند، مسائل تربیتی است و پس از آن نوبت به موارد آموزشی می رسد. والدین همواره به این مسأله می اندیشند كه از كودكان شان، انسان هایی توانمند و اجتماعی بسازند. این روانشناس كودك و خانواده اعتقاد دارد در پیش گرفتن شیوه های تربیتی یكی از موارد حساس و قابل تأمل است كه نیازمند همفكری با متخصصان امر است و می گوید: «فرزندان چه دوقلو باشند، چه نه، نیازمند شیوه های تربیتی اند كه بتواند از آنها انسان های توانمندی بسازد؛ شیوه هایی كه بدون تردید باید بر اساس خصوصیت های شخصیتی فرزندان انتخاب گردد تا در آینده از آنها افرادی مستقل و توانا بسازد. در مورد دوقلوها باید گفت همسان یا غیر همسان بودن شان اهمیت دارد. این كه یكی از قل ها شخصیت وابسته دارد یا خیر؟ در چنین شرایطی بی گمان جدا بودن شان می تواند كمك زیادی به مستقل بودن قل وابسته كند. یا اگر یكی از قل ها فرد مضطربی است، شاید راهكار، جدا تحصیل كردن شان باشد تا قل مضطرب توانایی مهار آنرا بیابد. در حقیقت در این زمینه مسأله اصلی، خود دوقلوها هستند، البته الزامی ندارد به علت شیطنت یا احتمال ایجاد بعضی مشكلات مدرسه دوقلوها را از هم جدا كرد، باآنكه این نظر شخصی ام است.»
موردی كه مخالفان تحصیل همزمان دوقلوها بر آن تاكید دارند، تأثیر منفی قل ها روی هم در دوران تحصیل است، بر این مبنا كه قل تنبل كه شیطنت بالایی دارد، می تواند قل دیگر را با خود همسو كرده و از او هم دانش آموز تنبلی بسازد، باآنكه در مقابل عده ای علل قابل تأملی برای با هم درس خواندن دوقلوها می آورند، با این مضمون كه تحصیل همزمان كمك می نماید در دروسی كه ضعف دارند، به هم كمك و پیشرفت كنند.
تبیانی دراین باره می گوید: «یكی از مواردی كه شاید از آن غافل می شویم این است كه این احتمال وجود دارد در زمان تحصیل جداگانه دوقلوها از شیوه های آموزشی متفاوتی برخوردار شوند و به مقایسه ها دامن بزنند. این كه برخی مدارس از ثبت نام همزمان دوقلوها سرباز می زنند، قابل تأمل است، باآنكه این مدارس هم دلایلی را عنوان می كنند كه با تاكید بر تجربه شخصی ام كه در مدارس داشته ام، باید بگویم بیشتر رنگ وبوی بهانه دارند تا دلیل. واقعیتی كه نباید از نظر دور داشت این است كه همان تأثیری كه از آن بعنوان دلیل منع تحصیل همزمان صحبت می شود، می تواند از راه همسالان یا خواهر و برادرهای دیگر ایجاد شود. مسأله بعدی كه نباید از آن غافل شد این است كه تنها محیط مدرسه نیست كه دوقلوها با هم هستند، آنها با هم میهمانی می روند و … و در آینده محیط های مشابه زیادی را با هم تجربه خواهند كرد.»
هیچ منع قانونی ای وجود ندارد
«تجربه مادرم سبب شد من و خواهرم كه دوقلو بودیم از همان اول ابتدایی جدا از هم درس بخوانیم.» ناهید دانشجوی فیزیوتراپی است و نیلوفر در رشته مهندسی برق علم و صنعت در حال تحصیل است. مادر این دوقلوها معلم بوده و از داشتن دانش آموز دوقلو كه با شیطنت های فراوان طاقتش را طاق كرده بودند، گله می كرد. همیشه یادآوری آن ناراحتش می كرده است؛ دانش آموزانی كه درنهایت هر دو در آن مقطع مردود می شوند. «مادرم بر طبق این تجربه تصمیم گرفت من و نیلوفر را در مدارس جداگانه ولی نزدیك به هم ثبت نام كند و همیشه استدلالش این بود كه شما هر كدام آدم جداگانه ای هستید و هر كدام باید مسیر خودتان را بروید.»
ناهید هیچ خاطره ای از با هم درس خواندن ندارد. «شاید اگر با هم درس می خواندیم، اتفاقات دیگری پیش می آمد، البته در سال اول ابتدایی هر دوی ما گرفتار افسردگی شدیم اما خیلی زود با شرایط سازگار شدیم و این مسأله را قبول كردیم.»
مسعود ثقفی، مدیرعامل باشگاه فرهنگیان و رئیس اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی آموزش وپرورش شهر تهران در گفتگو با «شهروند» از عدم ممنوعیت قانونی در این زمینه می گوید: «در زمینه ثبت نام دوقلوها با هم در مدارس نه تنها هیچ ممنوعیت قانونی ای ندارد، بلكه دانش آموزان دوقلوی بسیاری هستند كه هم اكنون در یك مدرسه تحصیل می كنند. از نظر آموزش وپرورش هیچ منع قانونی ای در این زمینه وجود ندارد بلكه این احتمال را می دهیم كه حضور همزمان این دانش آموزان در یك مدرسه شرایط ارتقای تحصیلی آنها را فراهم بیاورد. در این زمینه كه گفته می شود محدودیت هایی در بعضی مدارس برای ثبت نام همزمان این دست از دانش آموزان وجود دارد، باید گفت این تصمیم به هیچ عنوان مورد نظر آموزش و پرورش نیست.»
قوانین ثبت نام مدرسه همیشه مسأله ای بوده كه در شروع سال تحصیلی سروصداها و حاشیه هایی را به خود اختصاص می دهد؛ از گرفتن شهریه ها و… اما شاید كمتر كسی به دوقلوها و شرایط ثبت نامی آنها توجه ای داشته باشد؛ چون هیچ بند یا تبصره ای میان قوانین یافت نمی گردد كه به نحوه ثبت نام دانش آموزان اختصاص داده شده باشد. تنها هر ساله شرایطی برای ثبت نام این دانش آموزان در مدارس نمونه دولتی عرضه می شود با این مضمون كه اگر یكی از آنها در مدارس نمونه دولتی پذیرش شود، قل دیگر در صورتی می تواند جهت ثبت نام مدارس نمونه دولتی اقدام نماید كه حداقل۸۰درصد امتیاز قبولی آخرین دانش آموز قبول شده را كسب كند. ثقفی با اشاره به بعضی استثناها می گوید: «موردی كه در این حوزه نباید از نظر دور داشت، این است كه برخی از این دوقلوها وجود دارند كه به سفارش متخصصان این زمینه ترجیح این است كه در مدارس جداگانه تحصیل كنند و در این مورد هم آموزش و پرورش آماده هرگونه یاری و همكاری است اما این كه الزامی برای جدا بودن مدارس از جانب آموزش وپرورش وجود داشته باشد باید گفت اصلاً چنین مسأله ای وجود ندارد.»
تحصیل دوقلوها تنها مختص ایران نیست و اهمیت این مسأله تا جایی است كه تحقیقات و بررسی هایی در این باب صورت گرفته است؛ به صورتی كه نتایج بررسی های محققان هلندی نشان داده است برای گرفتن نمره های خوب در مدرسه نیازی به جدا كردن كلاس درس دوقلوها نیست. این محققان در این خصوص اظهار داشتند: «والدین باید بر پایه تجربیات شخصی خود و در توافق با معلمان یا خود دوقلوها در این مورد تصمیم گیری كنند اما هیچ داده علمی این فرضیه را تأیید نمی كند كه گذاشتن دوقلوها در یك كلاس به راندمان درسی آنها صدمه می رساند.»
مدیرعامل باشگاه فرهنگیان به مراكز مشاوره در سطح استان تهران اشاره كرده و ادامه می دهد: «آموزش وپرورش واحدهای مشاوره ای در سطح تهران دارد كه برای خیلی از مسائل مختلفی كه دانش آموزان و اولیا با آنها دست به گریبان هستند، عملیات مشاوره انجام می دهند؛ درواقع هم اكنون ۱۳ واحد مشاوره وجود دارد كه خدمات عرضه می دهند. این مراكز می تواند به دانش آموزان دوقلو و اولیای شان مشاوره بدهند كه بهترین حالت برای تحصیل دوقلوها چیست- این كه با هم در یك مدرسه باشند یا به شكل جداگانه تحصیل كنند.»
نتایج تحقیقات پژوهشگرانی كه در این زمینه تحقیق كرده اند، این مسأله را اثبات می كند كه كلاس های مجزا برای دوقلوها می تواند خطر صدمه های روانی مثل افسردگی و اضطراب را به دنبال داشته باشد. رئیس اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی آموزش وپرورش در این باره ادامه می دهد: «طی سال هایی كه در آموزش وپرورش تدریس و فعالیت داشتم هیچ گاه با موردی روبه رو نبودم كه حضور دوقلوها در مدارس مشكل یا دردسری برای مدارس و معلم ها به وجود آورده باشد یا در مقابل اولیا با مسائلی دست به گریبان باشند. در مقطعی كه تدریس می كردم در چندین دوره دانش آموز دوقلو داشتم و هیچ گاه مشكلی وجود نداشت. به نظر من نباید هیچ الزامی برای جدا بودن یا با هم بودن این دانش آموزان وجود داشته باشد. این تصمیم گیری اهمیت بالایی دارد و باید زیر نظر یك مربی تربیتی گرفته شود.»
دنیای دوقلوها
شه راد و شه راز حالا كلاس دوازدهم هستند و از اول ابتدایی در یك مدرسه و كلاس و روی یك میز درس خوانده اند. این دو برادر جزو دوقلوهای همسانند. «در همه این سال ها هیچ وقت مشكلی پیش نیامده و بیشتر مواقع انضباط مان بیست بوده است. واقعیت این است ما درس خواندن مان هم با هم است و به تنهایی نمی توانیم درس بخوانیم؛ به صورتی كه معدل های مان با هم اختلاف صدمی دارد بعنوان مثال ترم اول معدل مان تنها بیست صدم با هم فرق داشت، البته در مدرسه دوقلوهای دیگری هم داریم كه اصلاً صمیمیت ما را ندارند.»
شه راد شباهت، همراهی و همدلی اش با شه راز را تا جایی می داند كه وقتی از آرزوهای شان می گویند از شباهت آرزوهای شان خنده شان می گیرد. «دنیای من و برادرم خیلی به هم نزدیك است تا جایی كه آرزوهای شبیه به هم زیاد داریم. من و برادرم هم مثل همه دوقلوها شیطنت های خودمان را داریم بعنوان مثال در امتحان شفاهی عربی برادرم به جای من هم امتحان داد. البته برای امتحان های كتبی ما را از هم جدا می كنند و هر كدام در كلاس متفاوت امتحان می دهیم با این وجود پاسخ های مان خیلی به هم شباهت دارد.»
اسلام زاده، معاون مدرسه شه راد و شهراز است؛ مدرسه ای كه چندین دوقلو دارد: «در مدرسه ما چندین دوقلو داریم كه همزمان در این مدرسه تحصیل می كنند و هیچ مشكلی هم تاكنون به وجود نیامده است. ما در مدرسه هم دوقلوهای شبیه به هم داریم هم دوقلوهایی كه شبیه هم نیستند؛ یعنی همسان و غیر همسان.»
دوقلوها چه همسان باشند چه غیر همسان آدم های مجزایی اند با خصوصیت ها و خلق وخوی مشابه و این گونه نیست كه ما دوقلوها را كپی یكدیگر ببینیم یا تصور نماییم باید كپی هم باشند. دوقلوها استقلال فردی شان را دارند و با وجود در كنار هم بودن هم این استقلال را حفظ می كنند. «این دوقلوها در پایه های مختلف مشغول به تحصیل اند؛ این دوقلوها وابستگی بالایی به هم دارند. در پایه دوازدهم دوقلویی داریم كه همسان اند و شباهت شان به اندازه ای است كه نمی توان به راحتی آنها را شناخت برای همین كلی جست وجو كرده اند و متوجه شده اند یكی از آنها زمان خندیدن چالی در لپش می افتد و این نشانه تشخیص آنها از هم شده است. در پایه یازدهم ما دوقلوی دیگری داریم كه در زمینه تحصیلی همكاری خوبی با هم دارند و هر كدام در درسی ضعف داشته باشد، دیگری به كمكش می آید. به صورت كلی دوقلوهایی كه در مدرسه ما تحصیل می كنند - در پایه نهم، یازدهم و دوازدهم- ارتباط خوبی با هم دارند و در مسائل درسی كمك حال یكدیگرند.»
این معاون مدرسه هیچ مشكل یا دلیلی برای ممانعت از تحصیل دوقلوها در مدرسه شان نمی بیند: «طی سال هایی كه در این مدرسه فعالیت می كردم، دانش آموز دوقلو همیشه داشتیم و هیچ گاه برای ثبت نام شان ممانعتی وجود نداشته است؛ البته در سال های گذشته دوقلوهایی داشتیم كه یكی از آنها درسخوان و دیگری تنبل بود و شیطنت زیادی داشت اما هیچ گاه روی قل دیگرش تأثیر منفی نگذاشت و قل درسخوان، درسخوان ماند و قل تنبل و شیطان هم راه خویش را ادامه داد.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب