گزارش مهر از دستورالعمل جدید آموزش و پروش؛
پیك نوروزی به خاطره ها پیوست، داستان نویسی جایگزین تكلیف عید شد
مدیریت آموزش: حذف پیك نوروزی و جایگزینی آن با خواندن كتاب داستان و داستان نویسی، طرحی است كه نوید این را می دهد كه هم مطالعه در دانش آموزان را ارتقا دهد و هم به رونق بازار كتاب كودك كمك نماید.
خبرگزاری مهر- گروه جامعه- آزاده سهرابی: سه نسل خوب می داند پیك های شادی نوروز و معمولا پاسخ دادن به آن و حل تمرین هایش در دو روزه آخر تعطیلات چقدر تعطیلات را در كام خانواده ها تلخ می كرد. آموزش و پرورش می خواست در تعطیلات طولانی عید نوروز فرصت یادگیری برای دانش آموزان تولید كند غافل از اینكه عید نوروزی هر فرصتی در خود داشته باشد، بطور قطع فرصتی برای تعمق بخشیدن به امر یادگیری نیست. شاید برای همین بود كه به مرور این پیك های شادی كوچك شدند و از حالت كشوری در آمدند اما بطور قطع نوروز ۹۷ نقطه عطفی برای این پیك های نوروزی در تاریخ آموزش و پرورش خواهد بود؛ سالی كه دیگر خبری از پیك های شادی نیست و تكالیف نوروزی یك تحول اساسی به خود می بیند. به قول معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش برای نوروز سال ۹۷ داستان خوانی، داستان گویی و داستان نویسی توسط دانش آموزان ابتدایی جایگزین پیك نوروزی می گردد. هر كس با شنیدن این خبر خوشحال خواهد شد؛ حتی كسانی كه سال هاست از پر كردن تكالیف این پیك هایشان گذشته است.
هر چند این دستورالعمل یك ماه مانده به نوروز اعلام می گردد و باز هم به نظر می رسد آموزش و پرورش در یك ضرب الاجل دستورالعمل هایش را اعلام می كند، اما نكته ای كه در این دستورالعمل نهفته است این است كه تبعات آن تنها به حذف یك سری تكالیف بیهوده در مدارس ابتدایی ختم نمی گردد بلكه طرح جایگزین تكلیف نوروزی طرحی است كه جای پرداختن دارد. طرحی كه داستان خوانی و داستان نویسی را جایگزین پیك های نوروزی می كند و به نظر كارشناسان در صورت اجرای درست آن بر كتابخوانی و فرهنگ آن، كشف استعدادهای نویسندگی و همینطور صنعت نشر كتاب های كودك و نوجوان در بلند مدت تاثیر می گذارد.
یك رفتار نادرست با یك رفتار جذاب جایگزین شد
حمیدرضا شاه آبادی نویسنده و مدیر انتشارات مدرسه در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این دستورالعمل اظهار داشت: من از شنیدن این خبر خوشحال شدم. اتفاق خوبی در حال افتادن است كه سال ها منتظرش بودیم. اینكه در روزهای نوروز از دانش آموزان نخواهیم صرفا یك فعالیت خشك درسی داشته باشند و صفحاتی را در عید سیاه كنند و در انتها تعطیلات به معلم عرضه كنند. اتفاق بهتر این است كه این رفتار نادرست با رفتار جذابی جایگزین شده است و آن نوشتن داستان و پرداخت به داستان است.
وی ادامه داد: نكته مهمی كه در فعالیت های آموزش و پرورشی معمولا فراموش می گردد این است كه داستان و ادبیات داستانی محمل خوبی برای انتقال تجربه است. یعنی ادبیات داستانی منجر می گردد به اینكه تجربه نویسنده به مخاطب منتقل شود و مخاطب در فرآیند مطالعه داستان وقتی در جریان هم ذات پنداری قرار می گیرد می تواند تجربه ها را در وجود خود درونی كند و خودش هم دست به تجربه بزند. ضمن اینكه در روزهای نوروز امكان تجربه اندوزی بیشتری برای دانش آموزان فراهم است چون هم امكان سفر مهیاست و در سفر تجربه های مختلفی تولید می گردد. هم دید و بازدید با اقوام كه به رد و بدل شدن گفتگو می انجامد وجود دارد و همینطور امكان بازی های دسته جمعی وجود دارد.
این نویسنده افزود: همه اینها فرصت خوبی است تا در قالب داستانی هم بیان و درك و لمس شوند. به همین خاطر خیلی خوشحال شدم از اطلاع پیدا كردن این تصمیم پرارزش.
كتابخوانی و خلاصه نویسی تبدیل به تكلیف نشود
مدیر انتشارات مدرسه در ادامه تنها نگرانی خویش را از اجرای این طرح در این دانست كه بحث خلاصه نویسی كتاب ها باز تبدیل به یك عمل طاقت فرسا و تكلیفی برای دانش آموزان شود و در این باره اظهار نمود: اگر این امر خلاصه نویسی به بچه ها تحمیل شود ممكن است بچه ها همان برخوردی كه با كتاب های درسی دارند با كتاب های داستان داشته باشند و لذت خواندن ضایع شود. امیدوارم معلمان و كسانی كه دست اندركار اجرای این طرح هستند دانش آموزان را در شرایطی قرار ندهند كه هدف بچه ها نوشتن انشا و خلاصه داستان باشد چون هدف اصلی طرح هم از بین می رود. باید بچه ها را آزاد گذاشت تا به هر شكلی درباره كتاب ها بنویسند و اگر احساس كردند نمی خواهند چیزی بنویسند الزامی در آن نباشد. اگر غیر از این باشد جلوی كتابخوان شدن بچه ها در آینده گرفته می گردد.
اگر این امر خلاصه نویسی به بچه ها تحمیل شود ممكن است بچه ها همان برخوردی كه با كتاب های درسی دارند با كتاب های داستان داشته باشند و لذت خواندن ضایع شودشاه آبادی در پاسخ به این سوال كه با عنایت به جمعیت بالغ بر ۷ میلیونی دانش آموزان ابتدایی این اندازه كتاب خوب در بازار نشر برای آنها وجود دارد یا نه هم اظهار داشت: من گمان می كنم این ایده خوب می توانست زودتر طرح شود تا ناشرها فرصت داشتند و كارهایشان را عرضه می كردند و در معرض انتخاب قرار می دادند و انتخاب ها هم آگاهانه تر صورت می گرفت و نتیجه طرح بهتر بود اما همین اتفاق را هم به فال نیك می گیریم و امیدوارم مدارس و ادارات آموزش و پرورش با ناشرها به یك تعامل خوب برسند تا كتاب های مناسب را انتخاب كنند.
وی درباره این پرسش كه آیا نویسندگان كودك و نوجوان ما در داستان های خود كه در بازار نشر موجود است توانسته اند به خوبی نسل جدید و دهه هشتادی ها را درك كنند هم بیان كرد: نكته این است كه چگونه به این پرسش نگاه نماییم. اگر بخواهیم آرمانی نگاه نماییم باید بگوییم بطور قطع پاسخ منفی است و كتاب هایی كه منتشر می گردد جوابگوی سلایق و نیازهای بچه هایمان نیست و در واقع كتاب های صد در صد مناسبی نیستند. هر چند وقت یكبار شاهد انتشار چند كتاب خوب هستیم اما تعدادشان آنقدر زیاد نیست كه جریانی را شكل بدهند. اما اگر واقع بینانه نگاه نماییم باید بگوییم هر راه طولانی با قدم های اول شروع می گردد و احساسم این است كه قدم های خوبی برداشته می گردد. كتاب های ارزشمندی هر چند وقت یكبار مطرح می شوند و بحث های خوبی میان نویسندگان كتاب كودك مطرح می گردد.
شرایط دانش آموزان در مطالعه ناامید كننده است
این نویسنده درباره بند دیگر دستورالعمل جدید آموزش و پرورش ابتدایی كه این آزادی را به دانش آموزان می دهد به جای خواندن داستان روایتگری كنند هم اظهار داشت: روایتگری پیش زمینه تقویت بحث علاقه به كتابخوانی و درست شنیدن است. من با این بخش صد در صد موافق هستم. هم اكنون شرایط دانش آموزان ما در مطالعه خوب نیست. برخی آزمون های بین المللی كه برگزار می گردد و دانش آموزان ما در مقام قیاس از این حیث با دیگر دانش آموزان دنیا قرار می گیرند، نتایج ناامیدكننده ای دارد. شاید مهمترین دلیل این مورد این است كه مطالعه دانش آموزان به مطالعه درسی كه مبتنی بر حفظیات و كسب نمره است محدود شده و هر نوع حفظیاتی هم پس از كسب نمره بلافاصله فراموش می گردد. این همان جریانی است كه پیك نوروزی را هر سال به دانش آموزان تحمیل می كرده است.
مدیر انتشارات مدرسه ادامه داد: روی آوردن به روایتگری همراه با تخیل سبب تقویت و تربیت امر خواندن می گردد. شاخه سومی كه در این دستورالعمل آمده و آن داستان نویسی است هم بسیار حائز اهمیت است. در سطوح مختلف با داستان نویسی برخورد می گردد. بعضی می گویند فنون داستان نویسی قابل آموزش نیست و بعضی می گویند تعدادی از فنون را می گردد آموزش داد و برخی را نمی گردد. به هر حال بطور قطع در این طرح دانش آموزان با رجوع به آنچه خوانده اند و در حافظه دارند و تخیل خود خواهند نوشت و كسی انتظار نوشتن داستان حرفه ای از آنها ندارد اما همین باز زمینه فرصت مطالعه می گردد.
شاه آبادی خاطرنشان كرد: اما برای تقویت داستان نویسی كاش از سال آینده در بهمن و اسفند امكانی فراهم گردد كه داستان هایی خوانده شود و بچه ها نقد كنند. برنامه نقد ادبی در كلاس ها مثل خیلی از كشورها جزء دروس اصلی محسوب شود.
وی همینطور در ادامه از ارسال نامه آمادگی انتشارات مدرسه برای معرفی كتاب های مناسب برای این طرح به دفتر آموزش ابتدایی آموزش و پرورش اطلاع داد و اظهار داشت: در این نامه اعلام آمادگی كردیم داستان های برگزیده این طرح را در قالب كتابی منتشر نماییم.
مدیر انتشارات مدرسه در آخر درباره این مورد كه این طرح چقدر می تواند روی صنعت نشر تاثیر بگذارد هم بیان كرد: بطور قطع این طرح در صورت تداوم می تواند سبب تقویت صنعت نشر شود و نویسندگان ما در این زنجیره بیشترین بهره را خواهند برد. همینطور در فضای رقابتی آثار بهتری تولید خواهد شد و می توانم بگویم در صورت اجرای خوب این طرح می توانیم شاهد یك جهش كیفی و كمی طی دو سه سال در كتب مربوط به كتاب كودكان باشیم.
این طرح بازخوردهای خوبی می گیرد
فریده خلعتبری مدیر انتشاراتی ای كه در حوزه كودك و نوجوان فعالیت دارد هم درباره این دستورالعمل به خبرنگار مهر اظهار داشت: این ایده بسیار خوبی است چون كه ما هر چه بچه ها را در سن دبستان تشویق به كتاب خواندن نماییم و اینكه بعد آغاز به نوشتن كنند سبب می گردد در آینده در هر دوی این بخش ها مشكلی نداشته باشیم. یكی از ضعف هایی كه در بزرگسالان هم دیده می گردد این است كه به جز اینكه كتاب نمی خوانند، عملا وقتی به آنها می گوییم چهار سطر بنویسند واقعا نمی توانند درست بنویسند و این مورد به تحصیلات آنها هم ربطی ندارد. حتی در رده تحصیلات بالا هم این ضعف دیده می گردد. اگر از سن پایین این خصوصیت پرورانده شود سبب می گردد آنها از كودكی با كتاب خواندن و سبك های مختلف نوشتاری و واژگان و كاربرد واژگان آشنا شوند.
وقتی دانش آموز كتابی را می خواند و بعد خلاصه نویسی می كند در واقع حافظه او هم تقویت می گردد و یاد می گرد هر چه خوانده را بیان كند. چون به دانش آموزان برای این كار انگیزه داده اند(حذف پیك های نوروزی) به نظر می رسد طرحی است كه بازخورد خوبی بگیرد
وی ادامه داد: وقتی دانش آموز كتابی را می خواند و بعد خلاصه نویسی می كند در واقع حافظه او هم تقویت می گردد و یاد می گیرد هر چه خوانده را بیان كند. چون به دانش آموزان برای این كار انگیزه داده اند (حذف پیك های نوروزی) به نظر می رسد طرحی است كه بازخورد خوبی بگیرد.
این مدیر همینطور درباره بخش تقویم مهارت داستان نویسی در كودكان با این طرح هم بیان كرد: ما هر هفته یكشنبه ها ساعت ۱۰ بامداد جلسات نویسندگانمان است كه خیلی از پدرها و مادرهایی كه احساس می كنند فرزندانشان با استعداد هستند به این جلسات می آیند و حتی نفرات برتر مسابقات داستان نویسی دبستان و راهنمایی كه چندی قبل برگزار گردید كسانی بودند كه به این جلسات می آمدند. نكته ای كه می توانم بگویم این است كه برخی بچه های ما از نویسندگان ما بهتر می نویسند. ما با این طرح می توانیم خیال پردازی و قوه تخیل را در آنها تقویت نماییم و به آنها یاد بدهیم آنچه در ذهن دارند را روی كاغذ بیاورند و چه بسا از میانشان سرمایه های ملی آینده ما در داستان نویسی مشخص شود.
خلعتبری با اشاره به اینكه هر سه پیشنهادی كه در این طرح آمده ایده های بكری است درباره اینكه باوجود صحبت های معاون آموزش ابتدایی در خصوص بحث آزاد بودن خانواده ها در انتخاب كتاب ها، چقدر احتمال تولید رانت در حوزه نشر و انتخاب تحمیلی كتاب ها به دانش آموزان را می دهید هم اظهار داشت: ما به اندازه كافی كتاب خوب و فوق العاده برای كودك داریم كه حتی در خارج از كشور جایزه می گیرند كه نیاز نباشد رانت تولید نماییم. تاكیدم این است در این طرح باید بر كتاب های تالیفی تاكید شود و كتاب های ترجمه ورود نكند. به نظرم اگر واقعا پدر و مادرها و حتی مدارس در انتخاب كتاب ها آزاد گذاشته شوند یك تنوع و تكثری تولید می گردد كه جلوی هر نوع رانتی گرفته می گردد اما اگر قرار باشد یك كارگروه یك لیست بدهد شاید دوباره شاهد این باشیم كه مثل همیشه چند انتشارات محدود كه همه می دانیم و حمایت می شوند منتفع شوند. اما اگر همانطور كه تا الان مطرح شده واقعا خانواده ها آزاد باشند جای نگرانی نیست.وی در انتها با اشاره به اینكه با وجود تیراژ هزار و ۵۰۰ تایی كتاب، این مخاطب ۷ میلیونی می تواند تاثیر خوبی در بازار نشر بگذارد هم اظهار داشت: واقعا دریچه خوبی در این طرح وجود دارد و در صورت تداوم می تواند برای كشورمان در ابعاد جهانی در حوزه نشر موثر باشد و امر مطالعه را كه در كشورمان بسیار نگران كننده است، نهادینه كند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب